wyrazy o różnych znaczeniach
  • problem z wielkimi literami
    13.04.2013
    13.04.2013
    W niedawnej poradzie o nazwach sal dr Jan Grzenia zauważył, że „skoro napis ma znaleźć się na tablicy informacyjnej, trzeba będzie zapisać go wielką literą”. Czy oznacza to, że nie ma błędu na tabliczkach Park Zachodni, Most Maślicki, Cmentarz Pilczycki? Czy na tabliczce, gdyby chcieć rozwinąć zwyczajowy skrót, należałoby również napisać Ulica Dokerska?
  • raz na kiedy
    18.02.2014
    18.02.2014
    Szanowni Państwo,
    zdarzyło mi się słyszeć sformułowanie raz na kiedy w znaczeniu 'raz na jakiś czas'. Brzmi trochę, jakby było regionalizmem, ale pewności nie mam. Osoba, która użyła tego wyrażenia, zapytana dlaczego tak powiedziała, odpowiedziała, że zawsze tak mówiła. Niestety nie udało mi się znaleźć informacji skąd pochodzi owo sformułowanie, co rzeczywiście oznacza oraz czy jest poprawne (regionalnie). Będę wdzięczna za próbę wyjaśnienia.
    Z wyrazami szacunku
    Małgorzata
  • regionalne dla
    3.12.2008
    3.12.2008
    Witam,
    pochodzę z Suwałk, gdzie bardzo często mówi się słowo dla. Wyrażenie na przykład „Daj to Maćkowi” zastępowane jest przez „Daj to dla Maćka”. Chciałbym zapytać, czy można uznać to za regionalizm. Mieszkańcy owych okolic są poniekąd po takich zwyczajach językowych rozpoznawani.
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź.
  • rere-dziad
    7.01.2008
    7.01.2008
    Na Podhalu używa się określenia rere-dziad (taki już najgorszy z dziadów). Skąd wzięło się to rere i co oznaczało?
    Pozdrawiam
    Ewa Koniecpolska
  • Rozbieżności między definicjami

    24.04.2022
    24.04.2022

    Szanowna Poradnio,

    niektóre słowa są inaczej zdefiniowane w słownikach (np. państwa SJP) a inaczej przez organa je definiujące. Jak rozumieć takie rozbieżności, którą definicję należy przyjąć w takich wypadkach za poprawną?


    Przykładem niech będą słowa takie jak korupcja (rządowy portal określa ją znacznie szerzej niż łapówkarstwo w SJP) czy dyskryminacja (podobnie jest to coś więcej niż tylko prześladowanie – wg rządowego Koordynatora do spraw Równego Traktowania ).

  • różności
    1.10.2002
    1.10.2002
    Dzień dobry,
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, jaka jest to część mowy: niezadowolenie i niepalenie – czy to są rzeczowniki? Mam wątpliwości, ponieważ zadałabym pytanie: co robienie?, a nie: kto, co?
    Na czym polegała ostatnia „rewolucja” w zmianie pisowni nie z różnymi wyrazami?
    Załączam pozdrowienia,
    Iwona
  • rzeka Wel
    26.02.2007
    26.02.2007
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy rzeki Wel, dopływu Drwęcy, a konkretnie jak tę nazwę powinno się odmieniać. W Internecie i literaturze spotkałem się z 3 różnymi formami odmiany: „Płynąć Wlą, Welą oraz Welem” i nie wiem, która z nich jest poprawna. Co więcej, nie wiem nawet, czy jest to wyraz rodzaju męskiego, czy żeńskiego.
    Pozdrawiam
  • Rzyć, żyć
    29.12.2015
    29.12.2015
    Proszę o informację o etymologii słowa rzyć. Czy ma ono coś wspólnego z czasownikiem żyć albo z rzeczownikiem życie?
  • sekstans i sekstant
    6.02.2011
    6.02.2011
    Sekstant i sekstans? Ze względu na rozbieżności chciałbym się zapytać: czy przyrząd nawigacyjny do mierzenia wysokości ciał niebieskich nad horyzontem to sekstant, czy sekstans (a może oba słowa) oraz jak nazwać szóstą część całości (odpowiednik kwadranta – 1/4 całości). Czy będzie to sekstans?
  • sierp srebrny
    10.02.2005
    10.02.2005
    W słowniku Doroszewskiego jest wyraz serebszczyzna oznaczający podatek w srebrze (na Litwie i Rusi). Jest również w osobnym haśle w postaci sierebszczyzna, a tam z kolei wspomniane jest o formie 'sierpszczyzna'. Do tego dochodzi sierp księżyca, który jest srebrny – a zatem wygląda na to, że istnieje pokrewieństwo słów sierp i srebro. Czy rzeczywiście? I czy to księżyc, będący równocześnie sierpem i srebrnym – stał się punktem, w którym zaczęły się rozchodzić znaczenia?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego